Pływać umiemy coraz lepiej, ale niestety czasami ciągle brakuje nam wyobraźni lub wręcz… cechuje nas głupota. Według wstępnych danych policji od maja do 16. sierpnia w naszym kraju utonęło ponad 330 osób. W te wakacje nad siedleckim zalewem utopiło się dwóch mężczyzn.

W tej chwili pogoda co prawda nie służy wodnym kąpielom, ale na pakiet dobrych rad nigdy nie jest za późno. O tym jak zachowujemy się nad wodą, czego powinniśmy unikać i jak zareagować w sytuacji, gdy widzimy, że ktoś się topi opowiada Mariusz Dobijański, prezes Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, sprawującego pieczę nad siedleckim zalewem.

SPIN: Od maja do dnia dzisiejszego w Polsce utonęło już ponad 330 osób, z czego dwie w Siedlcach? Dlaczego ta liczba jest tak duża ?
Mariusz Dobijański: Wiele osób zapomina o tym, że woda to żywioł, w którym trzeba umieć się zachować i w którym może zdarzyć się wiele sytuacji trudnych, także takich, które skończą się śmiercią. To, że ludzie toną jest najczęściej efektem brawury, nieodpowiedzialności, żeby nie powiedzieć głupoty. Ale także i sprzyjających ku temu warunków pogodowych, czyli upalnych dni, których w te wakacje mamy dużo.

SPIN: Mówiąc „głupoty” ma Pan na myśli alkohol?
MD: Owszem. Trzeźwość w wodzie to naprawdę podstawa. Ważna jest także świadomość tego, że w gorące dni organizm nagrzewa się bardzo szybko i przy zetknięciu z wodą następuje w nim bardzo dużo zjawisk, które mogą powodować skurcze, szok termiczny co objawia się zatrzymaniem akcji serca czy omdleniem. Każde wejście do wody powinno być poprzedzone schłodzeniem organizmu. Ważne, aby to robić od nóg do głowy. Absolutnie nie powinno się skakać na główkę.

SPIN: Dobrze też mieć kogoś kto wie, że jesteśmy w wodzie.
MD: Oczywiście. Nad naszym zalewem jest czterech ratowników. Niestety nie mają oni oczu wokół głowy, więc dobrze jeśli rodzice też patrzą na swoje dzieci, a znajomi pilnują kolegów. W miejscu wyznaczonym do kąpieli często jednorazowo kąpie się kilkaset osób. To są często dzieci, które bawią się w „przytapianie”, nurkowanie, czyli często ich głowy znikają pod wodą. Doświadczony ratownik w większości przypadków jest w stanie odróżnić zabawę od potrzeby pomocy, ale to nie znaczy, że będzie zawsze w stu procentach takiej sytuacji pewny.

SPIN: Niestety nie każdy kąpie się w miejscach do tego przeznaczonych.
MD: Niestety. W ciągu swojej dwudziestoletniej praktyki ratowniczej, gdzie nad siedleckim zalewem spędziłem ponad 15 lat, wielokrotnie udzielałem pomocy osobom, które pływały poza miejscami wyznaczonymi. Ratownicy nie mogą patrzeć wszędzie, bo prawnie jesteśmy odpowiedzialni za bezpieczeństwo osób kąpiących się na wyznaczonym obszarze. Oczywiście każdy z ratowników pomocy poza kąpieliskiem udzieli, ale pod jednym warunkiem, że taką potrzebę pomocy zauważy.

SPIN: Czytając rozmowy z ratownikami zauważyłam, że ci często narzekają na to, że ludzie ich nie słuchają?
MD: Bo tak często jest. Ratownicy, którzy zwracają uwagę są zwyczajnie ignorowani. Ludzie uważają, że są tak świetnymi pływakami, że przepłynięcie na drugą stronę to żaden wyczyn. Z kolei my nie mamy prawnych środków, aby te osoby zawrócić czy nakazać im pływać gdzie indziej. Od tego są znaki, że kąpiel poza wyznaczonymi miejscami jest na odpowiedzialność własną i nic więcej zrobić nie możemy. Nie można oczekiwać od ratowników, że będą wszędzie, bo jest ich tylko 4, a zalew ma ponad 30 hektarów.

SPIN: Jak często dochodzi do interwencji nad siedleckim zalewem?
MD: Pamiętam, że jak zaczynałem pracę, od razu trzy razy udzielałem pomocy. Dwukrotnie był to przypadek śmiertelny i był to 1994 rok. Wtedy takich sytuacji było na pęczki, często kilkakrotnie w ciągu jednego dnia. Dzisiaj takich interwencji jest kilka w ciągu tygodnia. Myślę, że spowodowane jest to tym, że nasza umiejętność pływania wzrasta. Dzieje się to z każdym nowym basenem i lekcją nauki w szkole.

SPIN:  Co zrobić, gdy widzimy, że ktoś się topi? Próbować pomagać na własną rękę? Krzyczeć? Biec po pomoc?
MD: Na ratunek mamy tylko chwilę, bo gdy osoba „pójdzie pod wodę” uszkodzenia w mózgu zaczynają się już po 3-4 minutach. Ja nie zachęcam do udzielania pomocy jeśli nie jesteśmy pewni swoich umiejętności pływackich i tego, że skutecznie pomocy udzielimy. Jeżeli się jednak decydujemy się na taki krok – absolutnie nie róbmy tego po cichu, krzyknijmy, aby powiadomić ratowników, straż czy pogotowie i najlepiej wskazać konkretną osobę, która ma to zrobić. Potem róbmy wszystko, by nie doszło do kontaktu bezpośredniego z osobą tonącą. Wykorzystajmy do tego ręcznik, bluzkę czy gałąź, którą możemy podać. Tonący zrobi wszystko, aby wydostać się na powierzchnię i wykorzysta do tego także nas. Często osoby, które nie są pewne jak pomocy udzielić toną razem z tym, którego ratują. Kierujmy się zasadą, że chronienie własnego życia jest najważniejsze. Wiem, że może to brzmieć brutalne, ale to jest ważne. Nie róbmy niczego jeśli tego nie potrafimy, by przy okazji nie stracić swojego życia.